Muvazene 190 Report post Posted March 10, 2009 Bir Adam Yaratmak, 1937-38 yıllarında kapalı gişe olarak oynanır. Muhsin Ertuğrul Şehir Tiyatroları'nın başındadır ve oyuna gereken önemi vermiştir. Kendisi sahneye koymuş, oyunun en önemli rolü olan Husrev'i oynamış, diğer roller için en önde gelen oyuncularını görevlendirmiştir. Bu durum, Muhsin Ertuğrul ve Şehir Tiyatroları'nı takdir hisleriyle yâdetmemizi gerektirmekteyse de, hemen aynı kişilerin yaz aylarında çektikleri filmler bize 'altı kaval, üstü şişhane' deyimini hatırlatacaktır. Muhsin Ertuğrul ve ekibinin aynı dönemdeki sinema macerasını Salih Diriktik'in notlarından aktaralım: ''Muhsin Ertuğrul filmlerindeki müstehcenliğin 1938 yılından sonra arttığı görülür. O yıl çekilen Aynaroz Kadısı ile bir yıl sonra çekilen Bir Kavuk Devrildi Osmanlı'nın sosyal hayatını alaya almayı amaçlayan ve seyirci sayısını arttırmaktan başka bir gayesi olmayan açık-saçık sahnelerle doludur. Her ikisi de Musahipzâde Celâl'in tiyatro eserlerinden uyarlanan bu iki film (özellikle de Aynaroz Kadısı) halkın tepkisine sebep olunca, olay bazı milletvekillerince TBMM'ndeki bütçe görüşmeleri sırasında gündeme getirilir. (Nijat Özön'e göre, 1939 yılında kabul edilen Sansür Tüzüğü'nün çıkartılmasında bu iki filmin payı vardır.) Buna rağmen. 1940'ta yine Muhsin Ertuğrul tarafından gerçekleştirilen ve Joseph von Stenberg adlı alman yönetmeninin 1930 yılında Mailene Dietrich ile çektiği Mavi Melek'in kopyası olan Şehvet Kurbanı filmi müstehcenlikte bir adım daha ileri gidildiğini gösterir. Filmin başrol oyuncusu olan Cahide Sonku (tren sahnesindeki seksapel rolü sebebiyle) Agâh Öz-güç tarafından Türk sinemasının ilk erotik oyuncusu kabul edilir.'' (Fleşbek. Cilt I, İstanbul 1995, sf. 14,14) Bir Adam Yaratmak'in 2003 yılında İstanbul Şehir Tiyatroları 'nda sahnelenmesi üzerine Kaşgar dergisi 31 ve 32. sayılarında, oyun ve oynanışla ilgili iki dosya yayımlar. Ocak-Şubat 2003'te yayımlanan ilk dosyada Cevdet Karal, Bir Adam Yaratmak üzerine Prof. M. Orhan Okay'la bir konuşma yapar. Karal'ın bir sorusuna Okay'ın cevabında Muhsin Ertuğrul''dan sitayişle söz edilmektedir: "Necip Fazıl, bir piyesi edebî bir metin olmaktan çok. sahneye konacak bir eser olarak telakki eder. 'Eserle onu yaşatacak aktör arasında bir nişanlanma yapmadan işe başlayamaz.' Bu aktör Ertuğrul Muhsin olacaktır... Ertuğrul Muhsin'in aktörlüğü bahsinde inanılmaz ve sarsılmaz bir güveni vardı, güvenden daha fazla dehasına, olağanüstü oluşuna hayrandı." Bir Adam Yaratmak'ı seyreden Nurettin Topçu da, "Muhsin Ertuğrul Bir Adam Yaratmak piyesini oynamak için aktör olmuş sandım" der. Muhsin Ertuğrul'un vefatı münasebetiyle, Haziran 1979'da yayımlanan Rapor 5'te Necip Fazıl, bu ünlü tiyatro adamı ile ilgili şu satırlara yer verir: "Müspet mânada dostum muydu? Buna 'evet' diyemeyeceğim. Benim dünya görüşüme ve ruh köküme eğilir gibi tarafları olmakla beraber, en aykırı cepheleri de vardı. Eğilir gibi olduğu taraflarsa, sanat alakasından başka bir müessire bağlanamazdı." Muhsin METE Quote Share this post Link to post Share on other sites