Jump to content
Necip Fazıl Kısakürek [N-F-K.com Forum]
BDG

Sofist Mantığı

Recommended Posts

"Sofizm gerçek değil,sahte bilimdir ve sofist de gerçek değil sahte bilim taciridir." Demiştir Aristotales(Aristo). Para karşılığında felsefe öğreten ve Sokrates tarafından büyük hücuma uğrayan, bir bakıma aklın güdümündeki mantığı yalama ve paçavra haline getiren Sofistler hakkında üstadın "Batı Tefekkürü ve İslam Atlası" adlı eserinden çok değerli bir örneği aşağıya alıyoruz. İktibasın benzeri sitemizde bulunsa da salt konu halinde açmayı daha yararlı görüyoruz.

 

Sofistler

 

(Sofist)lerin ruh ve zihin haletini belirtmekte, ... çarpıcı bir misal var:

 

Zekî bir (sofist) talebe gidiyor, hocasına diyor ki;

 

"- Senden ben avukatlık icazeti alacağım! Fakat sen bilmem ne kadar para istiyeceksin! Bu parayı vermeye şimdilik muktedir değilim. İleride kazanacağım ilk dâvadan ödemek üzere bana ders verir misin?"

 

Adam:

 

"- Olur!" diyor; "sana ders veririm, kazanacağın ilk dâvadan benim hocalık ücretimi ödersin!"

 

Bir tuğlanın üzerine senet yazıyorlar, - O zamanlar senetler tuğla üzerine yazılırmış- mukavele tamam oluyor. Hoca ders veriyor. Çocuk avukat oluyor. Bir sürü iş yapıyor, fakat parasını ödemiyor hocasının... Hoca talebesi hakkında dâva açıyor. Mahkeme kurulur kurulmaz hoca ayağa kalkıyor, diyor ki:

 

"- Bu dâvanın duruşması yersizdir, bâtıldır. Şimdiden hükmedilmesi lâzım, hakkım için... Sebep şu: Benim talebemle dâvam var. Kazanacağı ilk dâvadan ödeyecekti hakkımı... Kazanamadım, diyor, şimdiye kadar... Güzel; ama bu bir dâvadır. Burada kazanırsa kazandığı için ödeyecek, kaybederse kaybettiği için verecek... Binaenaleyh her iki türlü verecek... O halde duruşmaya lüzum yoktur!"

 

Söylenecek lâf var mı? Dâvayı kazanırsa talebe, mukavele mucibi borcunu verecek, kaybederse ödeme hükmü aldığı için verecek... Yani, o türlü veya bu türlü, verecek...

 

Talebe kalkıyor ayağa:

 

"- Ben, diyor; hocamdan ders aldım. Onun bütün hüneri, işte böyle, mantığı güme getirmektir. Bütün mahareti budur. Ben de muhakemeyi lüzumsuz görüyorum! Zira kazanırsam ödememek hükmünü alacağım için vermiyeceğim; kaybedersem kaybettiğim, kazanmadığım için vermiyeceğim; yani mukavele mucibi iki türlü de vermiyeceğim!"

 

(Sofistik) mantığı anlamak için ne zarif bir hikâye... Mantığı sahte mantıkla bulandırmanın hüneri (sofizm)... Şu var ki, bizim sofistlerimiz eski sofistlerden çok daha aşağı seviyede...

Share this post


Link to post
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.
Note: Your post will require moderator approval before it will be visible.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...

×
×
  • Create New...