şiir Ve şair

[serdengectik 58]

ŞİİR VE ŞAİR

 

Bu yazıyı yazdığım için beni ayıplayabilir, beş para etmez iki karalaması var diye kendini şair sanmakla kalmadı bide bize şiiri anlatmaya kalkıştı diyebilirsiniz.Beni kibirlilikle, çok bilmişlikle suçlayabilirsiniz.Ama ben bu yazıyı şiirin hakkını vermek, onu elimden geldiğince açıklamak ve şiir ve şair mefhumlarını hakiki sahiplerine has bırakmak için yazıyorum.Ve bu yazı bitince şairin ve şiirin kim olduğu öğrenilmiş olduğundan bu ithamların yersiz olduğu anlaşılacaktır.

 

Aklınızda delikanlı sen şimdiye kadar kaç şiir okdun, kaç şiir yazdında kendini şairi ve şiiri anlatabilecek bir makamda görüyorsun şeklinde bir soru olabilir.

 

Bu yazıyı okduğunuza göre büyük ihtimalle şiire meraklı birisinizdir.Ve bazılarınız benden daha çok şiir okumuştur.Ben şimdiye kadar hiç şiir yazmadım.Ve hakikatte şiiri ve şairi anlatma makamına layık olmaktan uzağım.Ancak günümüzde bu mefhumlar öyle uyduruk şeyler için kullanılmaya başlandı ki bir ara gazetelerdeki cinayet haberlerine şiir, spor yorumcularına şair denilmeye başlanmasından korktum.Bu şartlar altında bu mefhumlara haklarını vermek bu mefhumların asıl sahiplerine karşı üzerimize düşen bir borç oldu.

 

 

Neyse meseleye gelirsek:

 

Şair arayış içindedir.Sonu gelmeyen bir arayış.Şair asla ULAŞILAMAYAN'ı ulaşamayacağını bildiği halde aramaktadır.

Çünkü şairin gayesi ulaşmak değil, ulaşmak için birşeyler yapmak ve bu şekilde ULAŞILAMAYAN'ın ulaşılamazlığını tekrar tekrar kanıtlamaktır.Sadece ULAŞILAMAYAN'ın neden ulaşılamaz olduğunun hakkıyla idrak edilemeyeceğini idrak edebilenler şair olabilir.

 

Bu arayışın adı "şiir"dir.ULAŞILAMAYAN'ın ulaşılamazlığını farkeden kişi bunu başkalarına da kanıtlamak gayesiyle O'na en süslü kelimelerle ulaşmaya çalışır.O ULAŞILAMAYAN'a duyduğu saygı ve O'nun ulaşılamazlığını farketmekten gelen dehşet sebebiyle kelimeleri esas duruşa geçirir, onlara hayal edebildiği en büyük nizamı verir.Vermek zorundadır.Zira düştüğü dehşet sebebiyle en ufak bir disiplinsizliğin bile O ULAŞILAMAYAN'a saygısızlık olacağından endişe eder.Bunun için şiire emek, ilgi ve saygı gösterir.

 

 

Şimdi biraz nizam üzerinde duracağız.Şiiri şiir yapan nizamdır.Bu nizam yukarda belirttiğimiz dehşetten gelen bir saygı ifadesidir.Ve şairler öyle bir nizam verir ki şiirlerine en düzenli orduların harekete geçmesini görünce veya bir şeyin şaşırtacak şekilde nizamlı olduğunu farkedince akla gelen ilk şey " ne güzel, tıpkı şiir gibi" sözü olur.Çünkü şiiri şiir yapan nizamdır. Büyüklerimiz bu dehşetten gelen nizama öyle esir etmişlerdir ki kendilerini sözlüğü bile şiirle yazmışlardır.

 

 

Bildiğiniz üzere şiirin diğer bir ismi "nazım"dır.Bu da nizamla alakalı.Nizam sahibi olduğu için nazım denmiş.Siz şiirden nizamı kaldırırsanız nazım olmaz, yani şiir olmaz.Şiiri düz yazıdan ayıran en önemli şey nizamdır.Şimdi günümüzde hiç değer verilmiyor nizama, doğal olarak şiire de değer verilmiyor.Zaten artık çoğu kişi şiir okumayı sevmiyor.Hiç sorguladınız mı bunu? Sevmezler tabi çünkü şiir okumadılar.Onlara şiir diye okutulan şeyler takıldığı yeri üçnokta ile kapatan kendi veremediği anlamı üçnoktaya havale eden ,yazdığı şeyin alçaklığını derinlik diye gösteren bazı hokkabazların uydurmacası.Düz yazıdan tek farkı cümlelerin arda arda değil alt alta sıralanması, bol bol muhal şey söylenmesi, cümlelerin genellikle yarım bırakılması ve ikidebir üçnokta kullanılmasıdır.

 

Şimdi kimseyi kızdırmamak için kendimiz bir örnek yazıp bu saçmalığın şiir ve şair mefhumunun hakkına nasıl girdiğini gösterelim.Önce hokkabazların usulü ile yazalım sonra da normal şekilde.

 

" yürüyorum, içime sis misali çökmüş yalnızlık....

 

duyamıyorum kimseyi, sağır mı oldum ne?...

 

görmek ama neyi, niçin diye soruyorum kendime

 

insanlar nankör, vefayı köpeklerden gördüm.

 

ve öldüm, bu ölüler şehrinde , mezarım bile yok"

 

Kusura bakmayın biraz fazla uyduruk oldu ama herşeye şiir diye atlayan sazanların buna da şiir demesinden korktuğum için böyle yapmak zorunda kaldım.Şimdi normal şekilde yazayım.

 

"yürüyorum, içime sis misali çökmüş yalnızlık, duyamıyorum kimseyi, sağırmı oldum ne?..görmek ama neyi, niçin diye soruyorum kendime.insanlar nankör, vefayı köpeklerden gördüm.ve öldüm, bu ölüler şehrinde, mezarım bile yok"

 

Bu şiir olamaz! Çünkü yazan şair değil.Şair değil çünkü ulaşılamazlığı farketmekten gelen o haşyeti tatmamış, onun için bu kişinin yazdıkları bir şiir nizamına sahip değil.Şiiri anlamak gerek gönüldaşlar, okuyup geçmekle olmaz.Okuyup geçerek hiçbirşeyi farkedemeyiz.Farkedemeyince de "yok teması neydi, konusu neydi" seviyesinin üzerine çıkamayız.Kısaca şair olamaz, şairler yetiştiremeyiz.Şiir fikirden ibarettir.Şiirdeki nizam kafiye ve ölçüden ibaret değildir.Kafiye ve ölçü şiirin şiir olması için ilk şarttır ama tek şart değil.Onlar işin kolay kısmıdır.zor olan içindeki fikri musluğu açtığımız zaman tek tek, damla damla akmasına rağmen sürekli akıyor gibi gördüğümüz su misali nizama sokmaktır.Okunurken insan feyz almalı, şiiri ruhunda hissetmeli, kendini bulamayabilir ama şiirdeki fikri bulmalı, daha ilk kelimeler süzülürken dudaklarından şiirin özüne ulaşmalı.

 

 

Bu şiirin sadece benim farkedebildiğim yönleri.Bu kadarında bile ne kadar emek, ne kadar fedakarlık isteyen birşey olduğunu düşünmek aklımızın sınırlarını zorluyor.

 

Şimdi biz bütün bunları söyledikten sonra hangi insaf sahibi o hokkabazların "şair " ismini böyle beleşten kapmasına rıza gösterir? Nasıl bir adalet sahibi şiirle bu uydurmacaları aynı kefeye koyabilir? Böylelerine şair, karaladıklarına da şiir demek şiir ve şair mefhumlarına edilebilecek en büyük hakareti etmek olmasının yanında şiir ve şaire dair hiçbirşey bilmememizin bir delili değilmidir?Peki biz millet olarak utanmamızı gerektiren böyle şeylere neden kalkışıyor, neden sahte şairler, sahte şiirler üretiyoruz? Bizim zaten övünmemize yetecek kadar şairimiz varken neden böyle gülünç durumlara düşüyoruz? Neden bizde senelerdir hokkabazlar şair diye yutturulmaya, şairler ise unutturulmaya çalışılıyor?

 

(serdengecti)