Necip Fazıl’ın “otel Odaları” Belgesel Oldu

[tutsak 4]

Necip Fazıl Kısakürek'in ‘Otel Odaları' şiiri bir belgesele konu oldu. Otellerde yaşayan gariban insanların hayatlarını aynı adla belgesele taşıyan Sevinç Yeşiltaş, 12 Aralık’ta TRT 2’de yayınlanacak birinci bölümde Necip Fazıl'ın İş Bankası müfettişiyken kaldığı Ödemiş'teki Yıldız Oteli'ne ve sakinlerine geniş yer ayırıyor. Restore edilen otel, yakında kültür merkezi olacak.

Necip Fazıl Kısakürek, 1927 tarihli ‘Otel Odaları’ şiirini oğlu Mehmet Kısakürek’in verdiği bilgiye göre Paris’te yazmış. Ancak Kısakürek, İş Bankası müfettişliği yaptığı dönemde Anadolu’nun birçok otelinde konaklarmış. Oğul Kısakürek, “Bence bütün kasaba otelleri babamı etkilemiştir.” diyor. Özellikle İzmir Ödemiş’te 1927 yılında açılan Yıldız Oteli, yazarın her geldiğinde uğradığı bir mekan. Dönemin yöredeki en lüks ve popüler oteli. Safiye Ayla, Zeki Müren, Adnan Menderes gibi sanat ve siyaset hayatının simalarını ağırlamış zamanında. Menderes’in otelin balkonuna çıkıp halka seslendiği de olmuş. Yıldız Oteli’nin mimarı, Sanayi-i Nefise’den mezun olan Mario Efendi.

 

Otel, neoklasik mimarinin Ege’deki ilk örneği. Yüksek tavanlı, sarkma floresanlı muhteşem bir lobi… Perdeler, kadife aplikler, aynalı dolaplar, halılar, simgeli karyolalar, konsollu aynalar Yıldız Oteli için özel yapılmış. Otelin altında ‘Müzisyenler ve Çobanlar Kahvesi’ varmış. Arka tarafında ise en az o otel kadar ihtişamlı, 1800’lerde yapılan Keçecizade Hanı… Hâlâ birileri kalıyor burada. Aslında otel, hanın yıkılan kısmına inşa edilmiş. Ödemiş’in merkezinde Otel Sokak’taki bu şaşaalı yapı, günümüzde günlüğü 5 YTL’ye garibanların kaldığı bir mekana dönüşmüş. Şimdiki işletmecisi İmdat Mürselin Ballı. Her ne kadar Ödemiş Belediyesi ve ÇEKÜL Vakfı tarafından restore ettirilse de eski ihtişamından eser yok tabii ki.

 

***

 

Bir valize sığan Pejmürde Hayatlar

 

Otel hakkında daha ayrıntılı bilgi, yapımcı ve yönetmen Sevinç Yeşiltaş’ın TRT 2 için çektiği, üç bölümlük ‘Otel Odaları’ belgeselinde yer alıyor. Yeşiltaş, 12 Aralık’ta TRT 2’de yayınlanacak belgesele Necip Fazıl’ın ‘Otel Odaları’ şiirinden etkilenerek başlıyor. Hangi otele gidip kalsa aklında hep bu şiir... Bir gün Beyoğlu’nun arka sokaklarında bir otele gider, ama içeriye girmeye korkar. Sokakta keman çalıp para kazanan Paganini Kemal’in hayatının izlerinin peşindedir. Hayalleri nelerdi, neden tutunamamıştı, hangi yanlış kararlar onu otele düşürmüştü? Otele düşmek de ne demekti? Hayatı nasıl algılıyordu? Yeşiltaş, sonunda ömrünü otellerde tüketen insanların belgeselini yapmaya karar verir. TRT’ye sunduğu teklifi kabul edilir. Amacı kentlerin bir parçası olan oteller ve bu otelleri kendilerine yurt edinen insanların süregelen hayatları üzerinden Anadolu insanının profilini çıkarmaktır. Sadece edebiyatın ilgi alanında kalan, iç acıtıcı konuyu belgelemek ister. Belgeselin alt temasını otel odalarında bir ev sıcaklığı oluşturma çabaları, kimsesizlik, tutunamama gibi konular oluşturuyor.

 

Peki belgeselde kimlerin hikayeleri var? Ucuz otellerde kalmak zorunda kalan ve bir valize sığdırılan hayatlar hepsi. Karaköy Çamlıpalas Oteli’nde kalan, kolej mezunu ve üç dil bilen Ali Kemal Ayla’nın hayatta bir valizi, bir de oğlu var. Ancak oğlunun da babasının yaşadığından haberi yok. Belgeselde çok sıradan bir şeymiş gibi söylediği bu sırrı, belgesel ekibi bile ancak montaj sırasında fark etmiş. Sivas’ta Çiçek Oteli’nde kalan ressam Adnan Bey’i ise otele düşüren aşktan başka bir şey değil. Ufak tefek bu adam, bir kadına âşık olur ve onunla evlenmek ister. Bütün parasını kadına harcar. Ancak babası bu evlilikten yana değildir. Babasını yaralar ve hapse düşer. Hapisten çıktıktan sonra sokaklarda, para buldukça otelde kalır. Çiçek Otel’in sahibi, onu otogarda bulup oteline getirir. Resme yeteneği olan Adnan Bey, otelin her yanını resimler. Sevinç Yeşiltaş onu, çizdiği resimlerin izinden giderek; kahvelere, hastaneye uğrayarak bulmuş. Yeşiltaş, bir kadının hikâyesini çekmek için de çok uğraşmış ve bir zamanlar Yeşilçam’ın vamp kadını olan Nebila Teker’in Laleli Ballaton Otel’de yaşadığını öğrenmiş. Bütün uğraşlarına rağmen Teker, çekime izin vermeyince bu çabası boşa gitmiş.

 

 

Düğünlerin Müzisyeni

 

 

Sevinç Yeşiltaş, Necip Fazıl’ın Yıldız Oteli’nde kaldığından, otele gidene kadar habersizdir. Kendisini karşılayan arkeolog Emin Başaranbilek oteli gezdirirken, gayri ihtiyari bir şekilde, “Biliyor musunuz Necip Fazıl burada kalmış.” deyince şaşırıp kalır. Yıldız Oteli’nin şimdiki sakinlerinden biri 65 yaşındaki Önder Bey, 20 yıldır otellerde yaşıyor. Ailesi var, ama anlaşamıyorlar. Düğünlerde ve pavyonlarda çalarak para kazanıyor, hiçbir sosyal güvencesi yok.

 

 

 

 

 

OTEL ODALARI

 

 

Bir merhamettir yanan, daracık odaların,

İsli lâmbalarında, isli lâmbalarında.

 

 

Gelip geçen her yüzden gizli bir akis kalmış,

Küflü aynalarında, küflü aynalarında.

 

 

Atılan elbiseler, boğazlanmış bir adam,

Kırık masalarında, kırık masalarında.

 

 

Bir sırrı sürüklüyor, terlikler tıpır tıpır,

İzbe sofralarında, izbe sofralarında.

 

 

Atıyor sızıların, çıplak duvarda nâbzı,

Çivi yaralarında, çivi yaralarında.

 

 

Kulak verin ki, zaman, tahtayı kemiriyor,

Tavan aralarında, tavan aralarında.

 

 

Ağlayın, âşinasız, sessiz, can verenlere,

Otel odalarında, otel odalarında!...

 

 

Necip Fazıl Kısakürek, Paris, 1927

 

 

 

Zaman Gazetesi / Sevinç Özarslan

[Muvazene 190]

Aile yuvasının sıcaklığına hasret insanlar ve bir valize sığan hayatlar... TRT 2 ekranlarında bu akşam yeni bir belgesel izleyici karşısına çıkıyor: Otel Odaları. Belgesel Necip Fazıl'ın 'Otel Odaları' şiirinden etkilenerek hazırlanmış.

 

Necip Fazıl'dan ilham alan belgesel

Yapım ve yönetimini Sevinç Yeşiltaş'ın gerçekleştirdiği üç bölümlük belgesel, bugüne dek sanatın her dalına ilham kaynağı olmuş 'otelde yaşama' kavramını farklı bir yaklaşımla ele alıyor. Yeşiltaş, belgeseli Necip Fazıl'ın "Ağlayın, âşinasız, sessiz, can verenlere / Otel odalarında, otel odalarında!.." dizeleriyle biten 'Otel Odaları' şiirinden etkilenerek hazırlamış. Belgeselin ilk bölümünde yirmi senedir Ödemiş'teki Yıldız Oteli'nde kalan müzisyen Önder Akı'nın hikâyesi anlatılıyor. "İnsanların ayıbını örter bu oteller, sırları saklar." diyor Akı. Anadolu'nun ilk otellerinden olan Yıldız Oteli, zamanında Necip Fazıl Kısakürek, Zeki Müren, Safiye Ayla, Adnan Menderes gibi birçok tanınmış ismi de ağırlamış.

 

TRT 2 / 22.30

Tekrarı - 13.12.2007 07:25 / TRT2