Jump to content
Necip Fazıl Kısakürek [N-F-K.com Forum]
Sign in to follow this  
Muvazene

Üstadın Refik Saydam Tarafından Chp'ye Mebus Adayı Gösterilmesi

Recommended Posts

Necip Fazıl 1943'de mebus olmaya çalışmış. O zamanki CHP Umumi Kâtibi Memduh Şevket Esendal'a müracaatla Kara Kemal'in yeğeni olduğunu iddia etmiştir. Esendal, adını listeye koymuş, fakat ilan edilen listede ismi çıkmayınca İsmet İnönü aleyhine ağır küfürler savurmuştur.

 

Yazanel kardeşimizin Kumarhane Baskını isimli başlıkta Hüseyin Üzmez’in Malatya Suikastı kitabından paylaştığı, mevzuu ile alakalı bölümde, Ahmet Emin Yalman’ın yukarıdaki alıntıda geçen Üstadın mebus olmaya çalıştığı palavrasına dair işin hakikatini ihtiva eden hadise, Benim Gözümde Menderes isimli eserden aşağıya iktibas edilmiştir.

Sadece kağıt üzerinde kalan mebusluk hadisesi, bizzat Üstadın istediği ve teşebbüsünde bulunduğu bir icraat değil, Üstadın kalemine hayranlık beslediğini söyleyen ve CHP kadrosu içinde zihniyetin dışında ayrı bir yer teşkil eden Refik Saydam tarafından aday gösterilmesi ile vuku bulmuştur.

O yüzden evvela ve kısaca Üstadın Refik Saydam ile olan münasebetine temas etmek iktiza ediyor.

Üstad, “Para” piyesini yazmıştır, lâkin eseri hükümete kabul ettirmek ve temsil iznini almak bir mesele haline gelmiştir. Bu hususu görüşmek için Ankara’ya gider, alâkalı makamlar arasında mekik dokumaya başlar. Eser, “meçhul bir memlekette geçer” kaydını taşımasına rağmen Türkiye’yi imâ ettiği gerekçesiyle reddedilmek üzeredir. Basın-yayın Umum Müdürü ile görüşmek ister. Uzun bir bekletilişten sonra görüşmenin gerçekleşmemesi sebebiyle gitmek üzere harekete geçtiğinde Umumî Müdürün kapısı açılır. Gerisini Üstaddan okuyalım:

 

Derin bir saygı ve (reverans) içinde bana içerisini gösteriyor:

-Buyursunlar, Necip fazıl Beyefendi!

İçeride ve Umumî Müdürün masasında Başvekil Refik Saydam...

Ayağa kalktı ve azami derecede iltifatkâr, takdirkâr bir tavırla elini uzattı. Karşısındaki koltuğa oturmamı işaret etti. Selim Sarper, Başvekilin benimle hususî konuşmak istediğini sezmiş olmalı ki, hususî kalem tarafından süzülüp gitti.

Başvekil, yüzü sıcak bir (sempati) ifadesiyle mühürlü, söze başladı:

-Umumî Müdürden içeride beklemekte olduğunuzu öğrendim ve hemen teşrifinizi rica ettim. Ben her gün yazılarınızı okumadan edemem... Neye birkaç gündür yazmıyorsunuz?

-İltifatınıza teşekkür ederim. Birkaç gündür Ankara’da ve dertli işler peşinde olduğum için yazamıyorum.

-Neymiş o dertli işler?

Başvekile piyesimi kabul ettirmekte rastladığım anlayışsızlıkları ve bunun için Selim Sarper’i görmeğe geldiğimi anlattım.

-Onu düşünmeyin artık, dedi; vaktiniz müsaitse biraz sohbet edelim... Ben kaleminize hayranım.

Hayret!.. CHP fabrikası mamûllerinden, bu tipte, takdir ettiği muharriri her gün okuyan, mücerret bir fikir ve sanat alâkası besleyen, Başvekil azâmeti içinde ferdî tahassüslerini kaybetmemiş olan bir insan hayal edemezdim.

Refik Saydam, yemek vaktini geciktirdiği ve aç bıraktığı özrü ile beni bir buçuk saat alıkoydu. Birçok içtimaî ve iktisadî mesele, bilhassa o sıralarda patlak veren kömür meselesi üzerinde konuşturdu; birkaç sene evvel İş Bankası müfettişi olarak teftişine memur edildiğim bir kömür havzası münasebetiyle bu maddenin, dünyada ve memleketimizdeki vaziyetini benden uzun uzadıya dinledi ve son hükmüm kendisinin aleyhinde olduğu halde, son derece olgun bir iyi niyet tavrını asla bozmadı.

(...)

Cevabı şu oldu:

-Pek doğru, ilmî ve tam isabetli bir teşhis üzerindesiniz. Ben, tek başıma, bütün çarkları birbirine girmiş, birbirini yiyen bu memlekette ne yapabilirim?

Hayret ki, hayret!.. Nefs muhasebesi denilen o ulvî kaliteye malik bir başvekil görüyordum!

 

Refik Saydam’la daha birçok memleket meselesini görüştük. (...) Malum başvekiller serisi içinde bu zat, kendi dışında bir hakikat bulunabileceğini kabul etmiş, o yalçın ve kaba hükûmet efesi gururundan sıyrılmış, fikir meraklısı ve vicdan murakabesi heveslisi adam... Cumhuriyet devresi mamûllarından, kafaları ve ruhları dondurulmuş, göbekleri burunlarından bir karış ileride yürüyen tipler arasında da yapayalnız ve bedbaht...

(...)

Refik Saydam beni mübalâğalı ve alâkalı tavrıyla uğurladı ve kapıda dedi ki:

-Ankara’ya yolunuz düştükçe bana uğrayın. Sohbet ve fikirlerinizden zevk aldığımı ve almakta devam edeceğimi biliniz!

Aradan çok zaman geçmemişti ki, “Çerçeve”lerimi yazdığım “Son Telgraf” gazetesinin mebus sahibinden büyük bir saadet edasiyle müjdelediği şu haberi aldım:

-Tebrik ederim, mebus oluyorsun! Refik Saydam, açık mebusluklardan birine seni namzet göstermiş... Dün

Mecliste haber aldım. Yüzde yüz emin...

Afalladım.

Nefsimin çeker gibi davranıp ruhumun şiddetle ittiği bir oluş çıkmıştı karşıma... Ben, İnönü devrinin Halk

Partisi mebusu; olacak şey miydi bu?

Fakat hiçbir şey olmadı...

Sonradan haber aldım ki, İnönü kendisine takdim edilen namzet listesinden ismimi kırmızı bir kalemle çizmiş... İnönü, 1936 yılının “Ağaç” mecmuasiyle, 1939’dan sonra iki gazetedeki “Çerçeve”lerimin yavaş yavaş belirtmeye başladığı İslamî çehremi tanıyor ve gayet tabii olarak beni kendine bağlayamıyordu. Böylece bir gaflet anında boş bulunup Halk Partisi mebusu olmak gibi bir felaketten Allah beni korumuştu.

 

Aynı tehlikeyi, 1947 seçimlerinde, C.H.P. Genel Sekreteri Memduh Şevket Esendal tarafından namzet gösterilerek yaşadım. Yine ismim çizildi ve Memduh Şevket bana şöyle dedi:

 

-Eğer isimsiz ve cisimsiz biri olsaydın kabul edilmiştin. Fakat bellibaşlı bir mânada sivrilmiş olmanın cezası bu... Beni reddettiler... Anla!

Refik Saydam’la Memduh Şevket gibi, dilediklerini mebus yapmaya muktedir iki adamın kendi kendilerine hakkında gösterdikleri bu tavassutun İnönü engeline çarpmasından, sonları hamd üzerine hamdettim. Belki de kendimi koruma şuuruna malik olamayacağım bir anda, göğe çıkarcasına uçuruma yuvarlanmaktan beni hıfzeden Allah...

 

(Benim Gözümde Menderes’ten)

Share this post


Link to post
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.
Note: Your post will require moderator approval before it will be visible.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...
Sign in to follow this  

×
×
  • Create New...