gardenya 11 Report post Posted April 22, 2006 KEYFIYET Ahmet Selim 6 Aralik 1996 Dunden bugune (1) Insanimizi hangi sistemle yetistirdik ki, onunla hangi sistemi hayatiyete ve verimli bir islerlige kavusturacagiz? Bizim siniflarimizda, bir yanda "tarihi evrim" panosu vardi, obur yanda "kavimler gocu" haritasi. Tarih Panosu'nda hayvana daha cok benzeyen bir yaratigin nasil yavas yavas dogruldugu ve devirler degistikce insana benzemeye basladigi gosterildi. Kavimler Gocu'nde de, sirf Osmanli'yi unutturmak icin bir Orta Asya mistisizmi canlandirilmak istenirdi. "Tabiat Bilgisi" hocasi, "Allah" lafzini kullanmamaya bilhassa ozen gosterir, "Tabiat yaratti" deyip dururdu. Dilimiz guzeldi; ama o da budanmaya baslamisti; 1960'dan sonra bu is daha da hizlanacakti... Din-dil-tarih suuru verebilen bir egitim sistemimiz yoktu. Kasten boyle idi. Verilmemek hedefleniyordu. Ancak o surette Batililasabilecektik! "Milli"lik tercihi dogruydu. Dogruydu; ama ici bostu. Oyle olmasaydi, "sol" birkac nesli yakip gecebilir miydi? Ailemiz saglamdi, cemiyet her seye ragmen bozulmamisti, kendi kulturumuzun izlerini tasiyan hocalara rastlayabilme sansimiz da vardi. Bunlara dayanarak direnmeye calistik... Aman haklarini yemeyelim ve minnetle yad edelim: Ambargoyu delip kendini mucadele sahnesinde gosterebilen Necip Fazil gibi fedailer de vardi. (Okuldan gorunen manzarayi anlatiyorum, cemiyetin dokusunu besleyip kurtarmaya calisan maneviyat kahramanlarini elbette ki unutuyor degilim.) * * * Bizim nesil cok fire verdi. Arkadaslarimi hatirlamaya calisiyorum; elenip siradanlasmayanlar, % 10 bile degildir... Biz ki DP devrinde okula basladik. Yoklayacaksin, arastiracaksin, bir pirilti ile karsilasirsan sarilacaksin, suzeceksin, mukayese ve terkip denemeleri yapacaksin, zokalari, dolmalari yutmayacaksin, kenar kosedeki gazeteleri, dergileri arayacaksin; boyle gecti egitimimiz... Yardimlar aldik, fakat kendi kendimizi yetistirdik. Duzen ne verdi bize? Direnip almadiklarimizin disinda, alinmaya layik bilgi ve dusunce degeri olarak kime ne verdi? Sapmalar, tepkiler, yozlasmalar birbirini kovaladi... Direkleri ayakta tutan, o begenmedigimiz "sifahi kultur"du, DP'yi de o iktidara getirdi, yasatabildigi kadar da o yasatti. "Batici hayat tarzi" dayatmasi, sifahi kulturu de kemirmeye basladi. Ekonomik sartlar degistikce, bu harabiyet hizlandi. Dunku cocuklar buyudu, eskiler gocmeye, cekilmeye basladi. Aile yapisi degisti en onemlisi... Bunlarin olacagi belliydi. Universiteye ilk basladigim yil "Feryad!" adini tasiyan bir yazi yazmistim. Feryad ki feryad... Anfilerde aleni Marksizm propagandasi, koridorlarda kantinlerde "karma" gerceginin bir turlu rezaleti... Bir pencereye dirsegimi dayamis, notlarima bakip dusunuyorum. Kapidan bir kiz ogrenci girdi. Ayaginda sipidiklari, her tarafi boyaya batmis, ustunde seffaf bir bluz, elinde sigara, sarki soyleyerek yuruyor: "Hayat mi buuu? Yasamak miii?" Sanki kendi yazlik evinin arka bahcesinde... Bu bir prototip. Ne zaman yetisti? 950'li yillarda. Istisnalara gore tahlil yapilmaz. Duzenin eseri biz degildik, oydu. Yozlasma hep ayni ayaklarla yurur: Para, siddet, satafat, sehvet, sohret... Bir noktada kesisirler. Manevi-kulturel-kalbi-fikri hassasiyetler kaybolunca; insan ancak durtu'den ve durtulmekten anlar. Baska gercekligi kalmaz. (Uyusturucuyu ve gurultu muzigini de buna ekleyin.) * * * Bir yandan medeniyetin maddi aletleri, vasitalari gelisiyor, ote yanda "dusunmeyen adam" yetistirme egitiminin kultursuzlestirme inadi suruyor. Bunlarla beraber, dil de git gide bozuluyor... Kitlevi fotograf bu... Tepki de var, fakat genel gidise etkili olabilme imkanina kavusamiyor. O tepkiyi seslendiren yayinlar, kucuk tirajlarla ve baskilarla bir seyler yapmaya calisiyor; ancak israrla arayanlar tarafindan bulunabiliyor... Kitle, magazine yakin istismar ceridelerini aliyor; okullarda, dusuncesizligi amaclayan carklar nesilleri standardize ediyor... 60'li yillar, Almanya maceralarinin basladigi yillar... Transistorlu radyolar, araba pikaplari, naylon giyim esyalari... Kitle partileri, ekonomik kalkinmaya takmis. Egitimle, kulturle, sosyolojik gerceklerle, insan yetistirmeyle bir ilgileri yok... Millet, 27 Mayis'a ve CHP zihniyetine tepki duyuyor; ama kulturel dokusunda da gevsemeler devam ediyor. Bunu soylemek zor; fakat aydin kadrolar yetistiremeyisimizin yaninda hayat tarzi dayatmasinin temele verdigi zarari gormezlikten gelerek de bir sonuca varamayiz. Tam o sirada "sol" patladi. Aman Yarabbi! Dagilan dagilana, cozulen cozulene... 60 yasini gecmis adam da var, 16 yasindaki cocuk da. Neye ugradigimizi sasirdik. (ZAMAN-Arşiv) Quote Share this post Link to post Share on other sites
Ahmet 2 Report post Posted April 23, 2006 "Bir yandan medeniyetin maddi aletleri, vasitalari gelisiyor, ote yanda "dusunmeyen adam" yetistirme egitiminin kultursuzlestirme inadi suruyor." Şiddetle reddetsek bile aynılaştırmaya çalışıyorlar. Tekdüze insan olmamız isteniyor günümüz Türkiye'sinde. Bu insanın en büyük özelliği "düşünme" vasfının olmaması. Hoş medeni dünyada düşünen insanı "depresyon" tanısı ile psikolog veya psikiyatristlere emanet ediyorlar. Neticede kültürsüz, düşüncesiz, ahlaksız bir nesil oluşuyor gözler önünde. Ve buna batılılaşma süreci deniyor. Sokaklara göz attığımda veya gençlerin yani arkadaşlarımın arasına girdiğimde farkedebiliyorum durumu. Birbirinin benzeri, özgünlüğü ve özgürlüğü olmayan bir sürü koyun. Şekilleri de birbirinin aynı, düşünceleri de(veya düşüncesizlikleri)... Quote Share this post Link to post Share on other sites
