Anna Ahmatova

[ilcege 36]

HAYATI

Rus Edebiyatının en büyük kadın şairi, Akmeizm akımının temsilcisi Anna Ahmatova 23 Haziran 1889’da Ukrayna’da Odessa yakınlarında Bolşoy Fontan’da doğdu, 5 Mart 1966’da Moskova yakınlarında Domodedovo’da yaşamını yitirdi. Asıl adı Anna Andreyevna Gorenko idi. Babası gemi mühendisi olan Ahmatova’nın çocukluğu Çarskoye Selo’da ve Petersburg’ta geçti. Kiev ve Petersburg Üniversitelerinde hukuk,edebiyat ve tarih öğrenimi gördü. 1910 yılında Akmeist okulun kurucusu ünlü şair Nikolay Gumilyov’la evlendi. İtalya, Fransa ve Almanya’yı gezdi. 1917 Ekim Devrimi öncesinde eşinden ayrıldı, 1918’de 1921 yılına dek sürecek

ikinci evliliğini Vladimir Shileyko ile yaptı. Nikolay Gumilyov 1921’de kurşuna dizilerek öldürüldü. Gumilyov’la olan evliliğinden olan oğlu Lev Gumilyov 1938-1956 yıllarını tutukevleri ve çalışma kamplarında geçirdi. Üçüncü eşi Nikolay Punin de 1949’da tutuklandı, 1953’te Sibirya’daki çalışma kampında yaşamını yitirdi.

 

Şiirleri 1925-1946 yılları arasında çeşitli engellemelerle karşılaştı. Daha sonra ise aşırı kötümser, erotik, mistik, Rus halkına ve siyasete karşı duyarsız olduğu gerekçesiyle ‘burjuvalık’la ve ‘bireycilik’le suçlanarak yasaklandı, Sovyet Yazarlar Birliği’nden çıkarıldı, var olan kitapları yok edildi. Şiirleri üzerinde baskı, engelleme ve yasaklamalar 1953 yılında Stalin’in ölümüne kadar sürdü. Bu süre içinde edebiyat eleştirisi, Puşkin üzerine incelemeler, Victor Hugo, Rabindranath Tagore, Giacomo Leopardi, ve çeşitli Ermeni ve Koreli şairlerden çeviri ve incelemeler yayınladı. 1964’te Etna Taormina Şiir Ödülü’ne değer görülen Anna Ahmatova’ya, 1965’te Oxford Üniversitesi Onursal Edebiyat Doktoru unvanı verilmiştir. Kısa, lirik, içten konuşma tarzında, Rus halk şarkılarının esintilerini taşıyan şiirleri, içerdiği duyguyu okuyanın iliklerine dek duyumsatan, bireysel ve toplumsal insanlık durumlarını içe dönük kırılgan bir derinlik ve incelikle, mistik çağrışımlarla dile getirir.

 

YAPITLARI

Vecher (Akşam,1912)

Chyotki (Tesbih, 1914)

Belaya staya (Beyaz Sürü, 1917)

Podorozhnik (Sinirotu,1921)

Anno Domini MCMXXI (1922)

Iva (Söğüt,1940)

Iz şeşti knig (Altı Kitaptan, 1940)

Izbrannoe (Seçme Şiirler,1943)

Stihotvoreniya (Şiirler, 1958)

Beg vremeni (Zamanın Koşusu,1958)

Sed'maya kniga (Yedinci Kitap, 1958)

Stihotvoreniya 1909-1950 (Şiirler 1909-1950; 1961)

Poema bez geroya (Kahramansız Şiir, 1962-1976)

Rekviem (Requiem, 1963)

The Complete Poems of Anna Akhmatova (Anna Ahmatova Toplu Şiirler, iki cilt olarak,1986)

[ilcege 36]

BİLMİYORUM, YAŞAMAKTA MISIN, ÖLDÜN MÜ?

 

Bilmiyorum, yaşamakta mısın, öldün mü?

Dünyada bir yerlerde bulabilir miyim seni

Yoksa, akşamın yaslı karanlığında

Bir ölüyü mü düşünmeli..

 

Her şey senin için: Gün boyunca dualarım,

Uyuşturan ateşi uykusuz gecelerin;

Şiirlerimin beyaz sürüsü,

Ve mavi yangını gözlerimin..

 

Hiç kimse daha yakın olmadı bana,

Hiç kimse böylesine üzmedi beni,

Acıya salıp gidenler bile,

Okşayıp bırakanlar bile hatta.

 

1915

 

Anna AHMATOVA

Çeviri: Ataol BEHRAMOĞLU