Niujie Camii!

[Kalemdar 293]

 

NİUJİE CAMİİ!

 

Camii Çin'de de olsa gitmeli!Yavuz Selim Güneş, Çin'deki Niujie Camii'ni anlatıyor.<DIV class=news_detail_content>12 Ağustos 2011 Cuma 14:00Çin Halk Cumhuriyeti; 1 milyar 338 milyondan fazla insanın yaşadığı, dünyanın en kalabalık ülkesi. Çin, birçok yer gibi hep uzak kaldığımız, ağzımızdan bu ülkeye dair seddinden ve ürettiklerinden başka bir ifadenin pek çıkmadığı ülke. 1934 Mao Devrimi, 1949 Cumhuriyetin İlanı ve 1966 Kültür Devrimi ile yeni profiline bürünen uzak diyar Çin.

 

 

Vehb b. EbîKebşe

 

Efendimiz, “ilim Çin’de dahi olsa gidip alınız” demişti. Bu çağrıya ilk karşılık veren, Çin’e ilk ayak basan Müslüman o olmuştu: Vehb b. EbîKebşe. EbîKebşe (ra) Hong Kong’un yakınında, Çin’in güneyindeki Guangzhou bölgesine kadar gelerek İslam’ı tebliğe başladı. Burada bir bilgi yanlışını da düzeltmekte fayda var. Peygamber Efendimiz’in Çin’e gönderdiği ve Kantom’da türbesi bulunan tebliğcinin Sa’d b. EbiVakkas olduğu rivayet edilir. Bu yanlıştır. Çin ve Çin’deki Müslümanlık üzerine çalışmaları bulunan Prof. Dr. İhsan Süreyya Sırma bu konuda “Hz. Ömer (ra) zamanında, İran’ı fetheden Sa’d b. EbiVakkas, Medine’de vefat etmiş ve orada defnedilmiştir. Sultan Abdülhamid döneminin son yıllarında Çin’e seyahat etmiş olan Abdurreşîd İbrahim de bu konuya değinmekte ve Çinli Müslümanların bu yanlış bilgilerini uzun uzun anlatmaktadır.” der.

 

 

Çin'e varan âlimler

 

Tarihte, hadis-i şerifin de ilhamıyla birçok âlim Çin’e giderek tebliğ çalışmasında bulunur. Hacı Muhammed (1166), Molla Ali (1283), Ahmet Burdani (1320) bunlardan sadece birkaçı. Yine hadis-i şerifin ilhamıyla olacak Çin’de ilk cami hicretten sadece 60 yıl sonra yapılmış.

 

Çin’deki Müslüman oranı, resmi rakamlara göre %2-3 olarak görünüyor ve bu da Çin nüfusunda 30 milyon gibi bir rakama tekabül ediyor. Ama gerçek rakamlar Çin’deki Müslüman sayısının 200 milyona yakın olduğunu söylüyor. Hui, Kazak, Khalkas, Uygur, Dangxiong, Salar, Tacik, Özbek, Baoan ve Tatar’lar Çin’deki başlıca Müslüman halk kitleleri. Sadece başkent Pekin’de 200 bin Müslüman yaşıyor. Komünist rejim sırasında ağır baskılar yaşayan Müslümanlar şu an daha rahat ama Doğu Türkistan hâlâ Çin’in işgali altında.

 

II. Abdulhamid Han ile Çinli Müslüman âlim Haoren’in müthiş gayretleri ile 1908’de açılan, kapısında Osmanlı bayrağı dalgalanan Dâru’l Ulûmi’i-Hamidîyye (Pekin Hamidiye Üniversitesi) ise Türklerle Çinli Müslümanların etkileşimlerinde önemli köşe taşlarından biri. Yine bu zamanlardan Cumhuriyet'in ilk yıllarına kadar Çin’e birçok öğrenci gönderilmiş ve Çin’den öğrenciler misafir edilmişti.

 

Niujie Camii

 

Pekin’in en büyük ve eski ibadethanesi olan Niujie Camii (牛街礼拜寺) Liao Hanedanı (916-1125) zamanında, 996 yılında inşa edilir. Geleneksel Çin mimari teknikleri ile İslam süsleme sanatının mükemmel birleşimini yansıtan camide aynı anda binden fazla Müslüman ibadet edebilmekte. Caminin içinde mescit, yönetim binası, hediyelik eşya satış bölümü ile tarihi eşya ve hatıraların bulunduğu bir müze yer almakta.

 

 

Niujie Camii ve bahçesindeki Pekin Hamidiye Üniversitesi, 2008 yılında 3,7 milyon dolara Pekin Olimpiyatları çerçevesinde restore edildi. Ahşaptan yapılan bu güzel camide, 1442 ve 1696 yıllarında da genişletme ve onarım çalışmaları yapılmış. Ayrıca, yukarda da belirttiğimiz Molla Ali ve Ahmet Burdani isminde Çin’e İslam’ı tebliğ için gelen iki âlimin kabirleri de cami bahçesinde bulunmakta. 6 bin metrekarelik alanı kaplayan camiye, Cuma ve bayram namazlarında cemaattin sığmadığı söyleniyor.

 

İleri okumalar

 

Çin’deki Müslümanlık için Prof. Dr. İhsan Süreyya Sırma’nın Beyan Yayınları’ndan çıkan “Çin Müslümanları ve Çin'e Seyahat” isimli kitabına, Niujie Camii ve yine Çinli Müslümanlar hakkında daha fazla bilgi almak için Gezgin dergisinin Mart 2011 sayısındaki Yaşar Şadoğlu’nun yazısına bakabilirsiniz.

 

Yavuz Selim Güneş / Dünyabizim.com

[La_edri 44]

Maşallah kardeşlerimize inşaallah teravih namazlarınıda ihmal etmiyorlardır.:) Herşeyden nasipleri var adamların. Görüldüğü üzere cami süsleme sanatında bizleri geride bırakmışlar :) bizler iç süslemede hatrı sayılır mesafeler katederken onlar dış mimaride aynı başarıyı göstermişler tabi bizim nakkaşlarımızın kalitesine işciliğine uyarmı orası tartışılır. Ayrıyeten bu sanat bizde çok eskilere karahanlılara kadar dayanmaktadır takriben beşyüz yıllık mazisi var. Ne derlerdi eskiler biz bu işin cemaziyelevvelini biliriz be kardeşim o kadar yani. Hakikaten yazarında ihtarına binaen oralara gidip eserleri aynel yakin görmek kardeşlerle hasbihal etmek gerekir.

 

Çin, maçin, çin seddi vs. derken zihnimde birşeyler çağrışım yaptı ve merakım kabardı doğrusu son zamanlarda adı kulislerde çok sık yankılanan bir muhterem var trradomir nam şahıs. Onun Çin'e gittiği konusunda duyumlar almıştım acaba Niujie camiinide ziyaret etmiş midir? Yada attığı adımlardan haberdar olan onu bir gölge gibi takip eden iç ve dış istihbarattan sorumlu ajanımızın bu konu hakkında malumatı var mı?

[trradomir 206]

Gittik, gördük abicim. Sabah 9 gibi açılıp akşam da aynı saatin PM'inde kapanan, toleranslı bir devlet dairesini andırıyor camii, yatsıydı sabah namazıydı hak getire. Ama orası Çin tabii. Hristiyan ve müslümanlara karşı sıfır tahammül gösterilen kapkaranlık bir geçmişi var.

 

Günlerimiz hıncahınç dolu olduğundan, camide namaz kılmak nasip olmadı. Birkaç akşam camiin kapısından dönmek zorunda kaldık, kapalıydı. Fakat bir akşam vakti iç avluya girip içeriden gelen tilaveti dinlemek nasip oldu. Tahminen Endonezya taraflarından Birkaç Müslüman kardeş de avluda oturup kendi aralarında muhabbet ediyorlardı, selamlaştık. İç içe avlulardan oluşan şekil itibarıyla hoş bir camii, ama en çok dikkatimi çeken şey eşiklerin çok yüksek olmasıydı. Bazı eşiklerden geçerken kafanızı eğmeniz gerekiyor. Bizde pek nadir rastlanan bir stil bu. Tabii caminin Çinli vatandaşların boyuna göre inşa edildiğini de düşünmek mümkün elbette..

 

Camiin mimarisine çok fazla takılmamak lazım, çünkü Çin mimaride dünyanın ulaştığı kutup noktasıdır. Pekin ziyaretimin bana kazandırdığı en büyük beylik yargı bu oldu. Ne muhteşem şeyler yapmışlar öyle. Detaya şimdi girmeyeyim, üşengeçliğimi atarsam kısa kısa notlar halinde bir başlıkta ziyaretime dair birşeyler paylaşmayı düşünüyorum.

 

Bu camiin etrafında bir müslüman caddesi şekillenmiş. Yazıda ondan bahsetmemeleri biraz eksiklik olmuş. Pekin'deki yegâne müslüman caddesi orasıydı. Allah rızası için bi tane İngilizce bilen çalışanı olmayan onlarca müslüman restoranıyla; olur olmaz her ürünün etiketinde, yalan mıdır yanlış mıdır, helal yazan marketleriyle; 10 günlük Çin gezimde rastladığım yegane dilencileri barındırmasıyla, Müslüman halkın gece vakti sergilediği ilginç orta oyunlarıyla görülmeye değer bir mekândı. Kapalı bayanlara pek sık tesadüf edemediğiniz bu caddede sanırım bizim gittiğimiz saatlerde Müslüman hanımlar dolaşmıyordu, ya da başları cıbıldak geziyorlar, bilemeyeceğim. Heheh. Yalnız hedef kitlesi olarak Çin dışından gelen müslümanları da dikkate alması gereken müslüman restoranlarında İngilizce bilen tek adam olmaması bana tekrar şunu dedirtti: Müslüman aleminin Türkiye'ye, Türkiye'nin de bana ihtiyacı var. :)