Her İyilik Sadakadır

[MÜNZEVİ 202]

Resûlullah Efendimiz (s.a.v) sadaka ve hayır çeşitleriyle ilgili şöyle buyurmuştur:

“Her türlü hayır sadakadır. Din kardeşine göstereceğin güler yüz bir sadakadır. Kendi kovandaki suyu kardeşinin kovasına boşaltarak onun işini görmen de bir sadakadır.”442

 

Tirmizî’nin diğer bir rivayetinde şöyle buyurmuştur:

“Kardeşine karşı göstereceğin tebessümün bir sadakadır. Bir iyiligi emretmen, kötü bir işten sakındırman sadakadır. Yolunu kaybeden kimseye yolu gösterivermen sadakadır. Gözü görmeyen bir kimseye yardımcı olup gideceği yere götürmen bir sadakadır. Yoldan taş, diken, kemik (gibi şeyleri) kaldırıp atman sadakadır. Kovandan kardeşinin kovasına su boşaltman bir çeşit sadakadır.” 443

Resûlullah Efendimiz (s.a.v) sadaka ve hayır çeşitleriyle ilgili şöyle buyurmuştur:

“Her türlü hayır sadakadır. Din kardeşine göstereceğin güler yüz bir sadakadır. Kendi kovandaki suyu kardeşinin kovasına boşaltarak onun işini görmen de bir sadakadır.”442

Tirmizî’nin diğer bir rivayetinde şöyle buyurmuştur:

“Kardeşine karşı göstereceğin tebessümün bir sadakadır. Bir iyiligi emretmen, kötü bir işten sakındırman sadakadır. Yolunu kaybeden kimseye yolu gösterivermen sadakadır. Gözü görmeyen bir kimseye yardımcı olup gideceği yere götürmen bir sadakadır. Yoldan taş, diken, kemik (gibi şeyleri) kaldırıp atman sadakadır. Kovandan kardeşinin kovasına su boşaltman bir çeşit sadakadır.” 443

“İnsanın her gün bütün organları için bir sadaka vermesi gerekir. İki kişinin arasını düzeltmek bir sadakadır. Hayvanına binene veya yük yükleyene yardım edip yükünü kaldırmak bir sadakadır. Yoldaki eziyet veren bir şeyi kaldırıp atmak sadakadır.”444

“Bir hurmanın yarısıyla bile olsa cehennem ateşinden korunun, onu da bulamazsanız tatlı ve güzel söz ile.” 445

“Bir adamın hanımının ağzına koyduğu lokmada bile sadaka sevabı vardır.”446

Allah Resûlü (s.a.v), “Her müslümanın sadaka vermesi vâciptir.” buyurdular.

Ashap, “Sadaka verecek bir şey bulamazsa ne yapar?” diye sordular.

“Çalışıp kazanır, hem kendisi faydalanır hem de başkasına sadaka verir.”

“Çalışamazsa ne yapar?”

“Muhtaç olana beden gücüyle yardım eder.”

“yardıma gücü yetmezse ne yapar?”

“İyiliği emreder.

“Ona da gücü yetmezse?”

“Kimseye kötülük etmesin, bu da kendisi için bir sadakadır.” 447

Hz. Ebû Zer (r.a.) anlatıyor: Ashaptan bazı fakirler gelerek, “Ey Allah’ın Resûlü! Zenginler bütün sevapları alıp gittiler. Onlar da bizim gibi namaz kılıyor, bizim gibi oruç tutuyor, bizden ayrı olarak mallardan sadaka veriyorlar” dediler.

Resûlullah (s.a.v) onlara şöyle buyurdu:

“Allah size de tasadduk edeceğiniz şeyler verdi: Her bir tesbih sadakadır, her bir tekbir sadakadır, her bir hamd sadakadır, her bir tehlil sadakadır, iyiliği emretmek sadakadır, kötülükten sakındırmak sadakadır, hatta her birinizin hanımıyla ilişkiye girmesi bile sadakadır.”

Cemaatten biri, “Ey Allah’ın Resûlü! Yani eşimizle ilişkiye girmemizde sevap mı var?” diye sorduğunda Resûlullah (s.a.v),

“Bu ihtiyacını haramdan gidermiş olsaydı bu durum kendisi için bir günah olmaz mıydı?” diye sual ettiler.

“Evet, olurdu!” demeleri üzerine,

“Öyleyse, ihtiyacını helâl yoldan gördüğü için kendisine sevap vardır.” 448 buyurdu.

Müslim’de Ebû Berze (r.a.) şöyle rivayet eder: “Ey Allah’ın Resûlü, bana faydalı olacak bir şey öğret, dedim de şu tavsiyede bulundu:

`Müslümanların yolundan rahatsızlık veren şeyleri kaldır.’ “449

Şu hadis-i şerif de iyiliğin başka bir çeşidine dikkat çekmektedir:

“Bir müslüman bir ağaç diker veya bir tohum eker de bunların mahsulatından bir kuş yahut insan ya da hayvan yiyecek olsa bu onun için bir sadaka olur. “450

442 Buhârî, Edeb, 33; Edebü’l-Müfred, nr. 304; Müslim, Zekât, 16 (nr. 52); Ebû Davud, Edeb, 60 (nr. 4947); Tirmizî, Birr, 45 (nr. 1970).

443 Tirmizî, Birr, 36; ibn Hibbân, es-Sahîh, nr. 529.

444 Buhârî, Mezâlim, 24; Müslim, Zekât, 16 (nr. 56).

445 Buhârî, Edeb, 34, Zekât, 10, Menâkib, 25; Dârimî, Zekât, 1664; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 4/379; Ali el-Müttaki, Kenzü’I-Ummâl, nr. 15939; ibn Hibbân, es-Sahîh, nr. 473-666.

446 Buhârî, imân, 41, Nafakât, 1; Edebü’l-Müfred, nr. 752; Müslim, Vesâyâ, 1 (nr. 5); Tirmizî, Birr, 42.

447 Buhârî, Zekât, 30, Edeb, 33; Müslim, Zekât, 16 (nr. 55); Buhârî, Edebü’lMüfred, nr. 225, 306; Ahmed b. Hanbel, el-P.,lüsned, 4/395, 411; Dàrimî, Rikâk, 34 (nr. 2750).

448 Müslim, Zekât, 16 (nr. 53); Ebû Davud, Edeb, 159; Buhârî, Edebü’l-Müfred, nr. 227.

449 Müslim, Birr, 36, 13 (nr. 131); ibn Hibbân, es-Sahîh, nr. 541.

450 Buhârî, Hars, 1, Edeb, 27; Müslim, Müsâkât, 2 (nr. 1553); Tirmifi, Ahkâm, 40.

Edep Ya Hu – Siraceddin Önlüer