Ahlâkın En Güzel Hali Hilim

[MÜNZEVİ 202]

Siraceddin ÖNLÜER

Hilim yani yumuşak huy, yaşadığımız çağda en çok ihtiyaç duyduğumuz ahlâkî erdemlerden biridir. Fahr-i Kâinat Efendimiz s.a.v. buyuruyor: “Allah yumuşak huyluyu ve utangaç kimseyi sever. Kötü sözlü, öfkeli kimseyi ise sevmez.” (İbn Hibbân)

Hilim, yumuşak huylu ve ağır başlı olmak, öfkenin kabarması halinde itidal ve sükûneti korumak, nefsine hakim olup kızmamak, gücü yettiği halde affetmek, hoşa gitmeyen şeyler karşısında sabır ve tahammül göstermek, tahrik edici sebepler karşısında soğukkanlılığı korumak, acı ve ıstırap verici hareketlere karşı kendini tutmak gibi anlamlara gelen güzel ve övülen bir erdemdir.

Hilim insanın ileriyi görmesi, acele hareket etmemesi, tecrübelerine dayanarak hadiseleri sabırla göğüslemesidir. Kişinin kendisine yapılan kötülüğe karşı aynı şekilde karşılık vermeye ve intikam almaya gücü yettiği halde, intikam hissine kapılmadan sabır ve müsamaha ile karşılık vermesidir.

Allah’ın bir ihsanı

Hilim, Allah Tealâ’nın büyük bir ihsanıdır. Kime verildi ise, ona dünya ve ahiret saadeti verilmiştir demektir. Zira hilim insanı hem dünyada hem de ahirette yüksek mertebelere kavuşturur. Allah Rasulü s.a.v. bu hususta şöyle buyurmuştur: “Kendisine yumuşaklık verilen kimseye dünya ve ahiret iyilikleri verilmiştir. Yumuşaklıktan mahrum olan kimse ise dünya ve ahiret iyiliklerinden mahrum olur.” (Müslim; Ebu Davud; Tirmizî)

Hilim sahibi manasına gelen “el-Halîm” Cenab-ı Hakk’ın isimlerinden biridir. Cenab-ı Mevlâ yarattıklarına karşı son derece yumuşak davranır. Günahkârları hemen cezalandırmaya gücü yettiği halde bunu acele yapmayıp, yumuşak davranır, erteler. Böylece tövbe ve iyiliklerle günahını telafi etme fırsatı tanımış olur. Emirlerine karşı gelenlerin azgınlığını, kötülük yapanların kötülüğünü ve zalimlerin zulmünü gördüğü halde, onlardan intikam almakta acele etmez. Pişman olup tövbe edenlerin, boyun bükenlerin hatalarını affeder. Kendisine sığınanları boş çevirmez. Çünkü O, çok ihsan ve iyilik sahibidir. Kur’an-ı Kerim’de bu husus şöyle anlatılır:

“Eğer Allah zulümleri (günahları) sebebiyle insanları (hemen) hesaba çekiverseydi, yeryüzünde kımıldayan tek bir canlı bırakmazdı.” (Nahl, 61)

Rasul-i Ekrem s.a.v. de şöyle buyurmuştur: “Allah Tealâ hilim sahibidir; yumuşak muameleyi sever.” (Buharî; Müslim; Ebu Davud; İbn Mâce)