Abdulbaki Gölpınarlı'nın İstanbul Konuşması

[mitajanı 103]

Eskilerin bildiği, yenilerin örnek aldığı Abdûlbakî Gölpınarlı Hoca'nın eski İstanbul'u anlattığı bir ses kaydı Habertürk televizyonunda çıkan Tarihin Arka Odası isimli proğramda yayınlandı. İlgililerin nazar-ı dikkatlerine bilâücret sunmayı bir tür vazife telakki ederim.

 

Eski İstanbul -

[HİÇ 542]

40 sene önce bunları söylemiş, şimdi olsa acep ne derdi? insanlığın bu gidişatı gerçekten endişe verici. Üstadın zaman zaman beyan ettiği üzere "insanlık bir zuhur bekliyor". hakikaten öyle. 100 sene öncesi toplumun ahlaki değerleri ile şimdiki halimiz ve yaşantımız arasındaki uçurumu düşünüp,hayret edip, nasıl olmuş da o iffetli,edepli,namuslu,dürüst,ahlaklı,faziletli,dinini yaşayan toplum bu hale gelebilmiş, sorusununa bol beddualı verilen cevaplar...

 

maddenin kimlik ve şahsiyet göstergesi oluşuna yaptığı vurguyu çok beğendim. eski ve bize ait neyimiz kaldı,evlerimize varana kadar herşeyimizi değiştirdik. düşünün ki konya gibi dümdüz bir arazide,alan sıkıntısının olmadığı bir yerleşim merkezinde,yüksek katlı yapı mantığı hangi akla,mühendisliğe,ilme,irfana sığıyor anlamıyorum. can ve mal güvenliği olmadığı için,hırsızlara kanun eliyle yetkiler verildiği için, yatak odana girene kadar müdahale edememen ve sistemin yücelttiği bu tür kanunsuzluklar neticesi site içerisinde,dış dünyadan tecrit edilmiş,mahallesindeki ihtiyaç sahiplerinden bihaber olduğumuz,güvenlikli,konforlu konutları tercih ediyoruz. hep birbiriyle zincirleme olarak alakalı uzar gider.

 

elem verici...

[mitajanı 103]

abdûlbâki gölpınarlı hoca'nın resmettiği istanbulla günümüz istanbul'unun arasında oluşan şahsiyet farkını tahlil etmek için gelişen iktisadî düzeni merkeze oturtarak bir tenkit yapmalıyız. tazir'in mevzuyla mütenasip bir şekilde bahsettiği kentleşme politikaları da bu minvalde değerlendirilebilir, ki konya örneği başlı başına, müstakil bir problem bence.

 

neo-liberal politikaların şehirleri getirdiği yer ortada. bu politikaların üretim merkezinin okyanus ötesindeki think thank kuruluşları olduğunu hatırlarsak meselemiz kendiliğinden sarahate kavuşur zaten. böyle politikaların sonucunda asla ve kat'a gölpınarlı merhumun tasvir ettiği bir şehir tipolojisi husule gelmez, gelemez. eskiler medeniyeti en beliği ifadeyle ''tâmir-i bilâd ve terfih-i ibâd'' şeklinde formülize etmişler. bu formülün içerisinde şehirleri bayındır etmek ve halkı müreffeh yapmak misyonu yatar. bunu yaparken de estetik ve ahlak ön plandadır. ama kapitalizmin her yerde olduğu gibi türkiye'de de kaba ve vahşi bir biçimde kök salması sonucunda en büyük fatura güzelim şehir istanbul'a kesilmiştir. bundandır herkesin eskinin istanbul'unu mumla araması.