Ahmedinejad, Tarihî Mektubunda Bush’a Krizden çıkı

[gardenya 11]

09.05.2006 SALI

 

Ahmedinejad, tarihî mektubunda Bush’a krizden çıkış yolları önerdi

 

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın, ABD Başkanı George Bush’a bir mektup yazarak dünyada ve iki ülke arasında mevcut kırılgan ilişkilerden kurtulmak için öneriler sunduğu belirtildi.

 

Konuya ilişkin açıklama yapan hükümet sözcüsü Gulamhüseyin İlham, Ahmedinejad’ın, mektubunda, “dünyadaki mevcut durumu tahlil ettiğini ve evrensel sorunların çözümü için fikir ve öneriler sunduğunu” kaydetti. Mektupta, iki ülke arasında yaşanan gerginlikten çıkma konusunda tavsiyelerin de yer aldığını kaydeden İlham, mektubun Amerika’nın İran’daki çıkarlarını temsil eden İsviçre’nin Tahran Büyükelçiliği’ne verileceğini belirtti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hamid Rıza Asefi de ISNA ajansına yaptığı açıklamada, “mektubun ABD başkanına ulaşmasının ardından, içeriği konusunda kamuoyuna bilgi verileceğini” söyledi.

 

1979 yılındaki İran devriminden bu yana ilk kez bir İran cumhurbaşkanı, Amerikalı bir lidere mektup gönderiyor. ABD ile İran arasında diplomatik ilişkiler, 1980 yılında Tahran’daki ABD Büyükelçiliği’nin öğrenciler tarafından işgal edilip 52 Amerikalının rehin alınmasının ardından kopmuştu. Son gerginlikler ise İran’ın uranyum zenginleştirmeye başladığını duyurması üzerine patlak verdi. ABD, İran’ı nükleer silah üretmeye çalışmakla suçlarken İran, faaliyetlerinin barışçıl amaçlı olduğunda ısrarlı. Ahmedinejad, son basın toplantısında, bu yılın dinî lider Ayetullah Ali Hamaney tarafından “Peygamber Yılı” olarak ilan edildiğini belirtmiş, bunun için bazı ülke devlet başkanlarına mektup yazacağını açıklamıştı. Ahmedinejad, aynı zamanda ilk mektubunu ABD Başkanı Bush’a yazmış oldu. İran İslam devrimi lideri Ayetullah Humeyni de dönemin SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov’a mektup yazmıştı.

 

Bu arada BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa) ve Almanya’nın dışişleri bakanları, İran’ın nükleer programına ilişkin ABD tarafından hazırlanan karar tasarısını görüşmek üzere dün New York’ta bir araya geldi. Tasarıda, Tahran’a, uranyum zenginleştirmeye son vermezse, bazı yaptırımlarla karşılaşabileceği uyarısı yapılıyor. Ancak yaptırımların içeriği net değil. Rusya ve Çin, yaptırım hatta askerî güç kullanımıyla sonuçlanabilecek bir diplomatik süreç başlatılması konusunda kaygılı. İran Meclisi ise kendileri aleyhinde bir yaptırım kararı alınması durumunda Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’ndan çekileceklerini açıkladı. Toplantı öncesinde bir açıklama yapan Fransa Dışişleri Bakanı Philippe Douste-Blazy, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin, müzakere masasına dönmeye ikna olması için İran’a “kararlılık ve birlik sinyali” göndermesi gerektiğini söyledi.

 

 

 

(ZAMAN)

 

 

 

--------------------------------------------------------------------------------

[gardenya 11]

09.05.2006 SALI

 

‘Umarım Bush, mektubu dikkatli okur’

 

 

İran Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani, Türkiye’nin ‘nükleer şeffaflık’ çağrısını olumlu karşıladıklarını, Başbakan Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün “sorunun Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) çerçevesinde çözülmesi” yönündeki tavrını da desteklediklerini söyledi.

 

Zaman’a konuşan Laricani, ABD’nin Ortadoğu halklarına karşı samimi davranmadığını iddia ederek şu ifadeleri kullanıyor: “Bugün bizim, yarın da Türkiye’nin çalışmalarını engellemek isteyecekler. Bizim nükleer faaliyetlerimiz barışçıl amaçlı. Ortadoğu’daki Müslüman halkların refahı için Amerika buradan gitmeli. Türkiye’nin tavrı burada önem taşıyor. Türkiye, komşusu Müslüman bir ülkenin haklarını savunma yönünde tavır alıyor.” Ankara’ya tarihî bir ziyaret yapan Laricani, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın Türkiye temaslarına da dikkat çekerek “ABD’nin bölgede çok hata işlediğini” savunuyor. “Rice samimi değil. Yüzlerce hata işlediklerinden bahsediyor. Belki binlercesini daha işleyecekler. ABD fitne çıkarıyor. Barışçıl nükleer çalışma başlatan İran’ı BM’ye götürmesi de skandal. İsrail’in 200 nükleer başlığı var ve BM sözleşmelerine de taraf değil. Ama ABD onları destekliyor. Biz bu çelişkiyi söylüyoruz.” diyor.

 

Laricani, ülkesinin bölgesi ve komşuları için tehdit olmadığını birkaç kez tekrarlıyor. ABD’nin bu tezi yaymaktaki amacının da “kendi gerçeklerinden hareket” temeline dayandığı düşüncesinde: “ABD nükleer anlaşmalara uymadığı için, bizim de uymayacağımız varsayımından hareket ederek bunları yapıyor.” İranlı yetkili, “Türkiye, komşumuz ve dostumuzdur. Hiçbir zaman komşularımız için korku yaymak istemedik. Ortak menfaatlerimiz var. Biz hiçbir savaşın sebebi olmadık, onlarsa 20 yılda 4 savaşı başlattı.” diyor.

 

Laricani’nin, “Amerika saldırır mı, saldırırsa ne olur?” sorusuna cevabı, “Macera peşinde değiliz; ancak macera peşinde koşanlara hak ettikleri cevabı veririz.” oluyor. ABD’nin UAEK temsilcisi Greg Schulte’un “İran, nükleer faaliyetleriyle ilgili endişelerini açıklayan ve birlikte hareket eden ülkeleri bölmeye çalışıyor.” açıklamasını hatırlattığımız Laricani, benzeri bir tepki göstererek, “Biz komşumuzla samimi bir ilişki kuruyoruz, bunun birilerini koparmak ve bir grubu bölmekle ne ilgisi var?” sorusuyla cevaplıyor.

 

Laricani’nin Ankara temasları öncesi Ahmedinejad’ın Bush’a yazdığı mektup gündeme damgasını vurdu. Amerikan makamlarına henüz ulaşmayan mektuba ilişkin Laricani, Türk makamlarına ‘yetkisi ölçüsünde’ bilgi verdiğini söylüyor. “Çok önemli bir mektup.” diyen Laricani, içeriğin “uluslararası ve bölgesel konulardan” oluştuğunu belirterek, “Ümit ederim ki bu mektup dikkatle okunur.” ifadesini kullanıyor.

 

İranlı yetkilinin çok önemli bir iddiası da var: “ABD, Musul ve Kerkük’te PKK’lı teröristlerle görüşüyor.” Bu bilginin Türk makamlarında da olduğunu söyleyen Laricani, “ABD terörle mücadelesinde samimi ise bu örgütü tasfiye etsin.” diyor. Laricani, Hilton’daki odasında yaptığımız söyleşiyi, “ABD’nin demokrasi için bölgeye geldiği de kocaman bir yalan. Buna inanıyorsa öncelikle HAMAS’la temasa geçsin. Sandıktan çıkanlara sırtlarını dönmesin.” sözleriyle bitiriyor.

 

 

 

 

Salih Boztaş

Ankara

(ZAMAN)