Jump to content
Necip Fazıl Kısakürek [N-F-K.com Forum]
Sign in to follow this  
nedamet..

Veda Haccı

Recommended Posts

VEDA HACCI

 

Dönmeye başlayalı zaman dedikleri çark;

Gökyüzü ve yeryüzü, şimal, cenup, garp ve şark,

Görmedi, görmeyecek o söz mucizesini.

Batan bir güneş rengi hâlelemiş sesini,

Allah Resulü yüz bin sahabiye hitapta…

Çizgi çizgi toplamlar… İslam büyük hisapta…

En derin sır: Zamanın bir vazifesi vardı.

Ve: ‘Zaman döne döne çıktığı yere vardı.’

Demek ki, o dem, gaye noktasında kâinat;

Gaye, imanda İslam ve insanlıkta o Zat!

Ve üst üste ölçüler, hikmetler, şimşek şimşek:

‘Size Kur’an emanet, artık ne şüphe, ne şek!’

‘Başınıza bir vahşi geçse, burnu halkalı;

Layıksa, işi haksa, emrine bağlanmalı!’

‘Ne Arap var, ne acem, olan yalnız insandır!

Hangi fark ara yerde, insan ki topraktandır?’

Meydanda güzel, çirkin, kâr etmez başka yorum!

‘Kötü diye ne varsa, hepsini çiğniyorum!’

Çifte kutup; emirler, yasaklar, farz ve haram.

En üstteki taşa dek kurulu şanlı ehram

Devrimci, görsün neymiş, ne değilmiş inkılâp!

Biri ufukta saray, öbürü kumda serap…

O geldi, kan sarhoşu Arap ceylana döndü.

Günübirlik teselli, uçtu, yalana döndü.

O, her kum tanesine kubbe doğurtan nefes…

O, bir ses, bir ses, ölüm perdesini delen ses…

Allah Resulü, Kusvâ isimli devesinde,

Batan bir güneş rengi, eriten şivesinde,

Aynı çanakta, yerle göğü çalkalıyorlar.

Dinde kemal noktası… Onu halkalıyorlar:

Bildirdim mi? Bildirdin! Şahit ol yüce Rabbim!

Bildirsin bilmeyene, haber, her sahabim!

Düşündü sahabiler, en başta Ebubekir;

Bu kemalden bir zeval manası tütse zahir…

Ayet indi: ‘İslamı seçtim ve tamamladım!’

Öyleyse, kalan ömür Resule birkaç adım…

Anladı Ebubekir, gözleri dolu dolu;

Süzdü; batan bir güneş rengiyle giden yolu…

Share this post


Link to post
Share on other sites

Veda Haccı'nın vedası diyebileceğimiz Veda Hutbesi, İslam'ın kuruluş aşamasına bir veda gibidir bir yönden bakıldığında. Çünkü bu hutbeyle o ana kadar İslam'ın büyük ölçüde tamamlanan hükümleri, bir yol planının izlenmesi gereken yolları aksettirişine nazire yaparcasına derlenmiş, toplanmıştır. Ayrıca özellikle İki Cihan Güneşi'nin ardından takip edilmesi gereken yol, yani O'nsuz geçecek yıllar için bizzat O'nun direktifleriyle oluşturulan sistem, müşahhasa dönük prensipler ve özellikle vurgulanması gereken bazı noktaların beyanıyla kusursuz bir biçimde oluşturulmuştur. Denilebilir ki Veda hutbesine bakan bir Müslüman, Müslüman olmayı öğrenebilir; veda hutbesi bu yönüyle "Muhammed'ür-Rasulullah" ifadesi kadar temel bir mevkiidedir. Muhammed'ür-Rasulullah ifadesinin, niçin İslamiyet'in temeli olma hususunda La ilahe illallah'tan ileride bulunduğuna, başka bir başlıkta temas edildiğini hatırlıyorum. Veda hutbesi de böyle bir şey aslına bakılırsa. Bu hutbe üzerine odaklanan birisi hem genel manada Müslüman olabilmesi için yapması gerekenleri hutbede atfı sezilen referanslara yönelerek keşfedebilir, hem hayatının her devresinde geçerli olacak davranış biçimlerini idrak eder, hem de, vurgulanmasının önemi yüzyıllar sonra dahi zahir bulunan ırkçılık ve faize teslimiyetten kaçılması gibi mevzularda takınması gereken genel tavra rastgelir. Bunları sırasıyla ele aldığımızda da, bu hutbenin inanç, davranış biçimi ve her vakit güncelliğini koruyan bazı meselelerle ilgili müthiş bir kaynak olduğunu idrak edebiliriz. Ayrıca asr-ı saadetin, zamanın kemal noktası olmasını vurgulamış üstad ki, burasına da temas etmek gerekir. Tasavvufî zaman idrakı, zaman denilen tanımlanması güç mahluğu bir keyfiyet kıymeti olarak ele alır ve bu zikzaklı keyfiyet dairesinin ulaştığı en ileri noktayı, en ileride yer alan ve büyük kelimesinin çerçeveleyemeyeceği kadar büyük olan insanın, en ilerideki toplumunun yaşadığı mekanda müşahede edilen zaman olarak tespit eder. Veda hutbesi de, bu zamanın en uç noktasıdır. İslamiyet'in tamamlanması bu dönemdedir ve İslam, en saf haliyle, en çekirdekte kalan bütünüyle bu dönemde belirmiştir. İslam'ı dünya insanlarına tanıtan insan, işini zirve noktasında bırakmıştır. İşte bu doruğu temsil etmesi sebebiyle de veda hutbesi oldukça önemlidir.

 

Şimdi "Bunların bu şiirle ne alakası var?" diyebilirsiniz, iki dakka patlamazsanız bağlayacağım. :D Birincisi, zamanın en uç noktasının veda hutbesine bağlanması oldukça mühimdir ve isabetli bir tespittir. Üstad'ın geniş ufkundan faydalanmak için bazen bu noktaların üzerinde hususiyetle durmak gerekebiliyor. Zira üstadın özellikle bu tarz şiirlerindeki anlam yoğunluğu müthiştir ve her bir mısrayı ele alıp uzun uzun yazmadığınızda, altında yatan manayı kurcalamadığınızda çok şeyi kaçırırsınız. Ben özellikle bu noktaya dikkat çekmek istedim. İkincisi de, genel manada veda hutbesine gereken ehemmiyetin ithaf edilmiyor oluşu... Halbuki veda hutbesi, ilk paragrafta da bahsettiğimiz gibi İslam'ın tamamlanmasının bir sembolüdür ve en temel hatları barındıran, bir Müslüman'ın hareketlerine çıkış noktası olması gereken ehemmiyette bir metindir. Bu lüzumu kavramak ve bu kelam mucizesine, bu bütünün her özelliğini içinde barındıran çekirdek metne sahibi olduğu o harikulade belagatiyle methiye yazmak da üstada kısmet olmuş. Allah ondan razı olsun ve kendisine rahmetiyle muamelede bulunsun. Hem zatıyla, hem konu aldığı metnin ehemmiyetiyle bu şiir, üzerinde hususiyetle durulması gereken şiirler arasındadır.

 

Son olarak da veda hutbesini kaç kere, başından sonuna kadar, zahirini anlamaya yetecek bir konsantrasyon ile okuduğumuzu sorayım da forumun atsineği olma vazifemi ifa edeyim. Kulakların çınlasın lan Sokrates! :D

Share this post


Link to post
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.
Note: Your post will require moderator approval before it will be visible.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...
Sign in to follow this  

×
×
  • Create New...